Theo bà Nguyễn Phi Vân, Chủ tịch Hiệp hội Đầu tư thiên thần Đông Nam Á, startup có thể bán giấc mơ, nhưng giờ là lúc cần thử nghiệm thị trường thành công mới có vốn.

Startup Việt 2022 với chủ đề "Kỷ nguyên sáng tạo - The New Era of Innovation" sắp đi đến chặng cuối cùng. Top 5 dự án nổi bật sẽ có buổi pitching (trình bày ý tưởng trước nhà đầu tư) ngay tại sân khấu Gala vinh danh, diễn ra ngày 14/12, tại TP HCM.

Đồng hành với chương trình từ những ngày đầu, bà Nguyễn Phi Vân, thành viên ban giám khảo đánh giá cao các dự án mùa này, đa số ứng dụng tốt công nghệ và thương mại hóa thành công. Tuy nhiên, vẫn còn một số dự án chưa thử nghiệm thị trường, chưa có kế hoạch tài chính rõ ràng, khó phát triển bền vững.

"Hiện nay, nhà đầu tư yêu cầu MVP (sản phẩm khả dụng tối thiểu), đã có thử nghiệm thị trường. Các dự án thương mại hóa thành công, bắt đầu bán hàng tốt, có dòng tiền quay về sẽ được đánh giá cao, dễ dàng thu hút dòng vốn lớn", chuyên gia Nguyễn Phi Vân nói.

Theo bà, khởi nghiệp sau đại dịch là câu chuyện mới hoàn toàn. Kinh tế chuyển biến phức tạp, nhà đầu tư cẩn trọng hơn, nhiều startup sụp đổ không thể gượng dậy. Trước đây gọi được vốn có thể xem là thành công, hiện nay đó chỉ là một cột mốc chứng minh dự án được quan tâm, có tiềm năng. Những dự án "đốt tiền" để lấy người dùng, không chứng minh được thời hạn tạo ra doanh thu, rất khó kêu gọi vốn.

Tại Startup Việt 2022, Gadget, Salemall là những dự án đã đưa ra thị trường, thương mại hóa thành công, gây ấn tượng tốt với ban giám khảo, trong đó có bà Vân. Sản phẩm của Gadget đã có hơn 1.000 khách hàng doanh nghiệp sử dụng dịch vụ trả phí. Trong khi Salemall đạt huy hiệu đối tác chiến lược tiêu biểu của Meta ở mảng Messaging cùng nhiều thành công trong và ngoài nước.

Bên cạnh đó, hiện nay, cộng đồng đang đối mặt với nhiều thách thức, ảnh hưởng đến sự sinh tồn. Vì vậy ESG (môi trường, xã hội, quản trị) là những giải pháp startup cần hướng đến. Với kinh nghiệm của mình, bà Phi Vân cho rằng, đây là một phần thiết yếu trong hoạt động của doanh nghiệp, là điều kiện tiên quyết trong lựa chọn của nhà đầu tư khắp thế giới.

Những dự án giải quyết những vấn đề môi trường như SSSMarket được giám khảo Nguyễn Phi Vân đánh giá là "nổi bật" tại Startup Việt 2022. Dự án giải quyết các vấn đề phát triển bền vững sẽ thu hút sự quan tâm, ủng hộ từ nhà đầu tư và người tiêu dùng.

Để các dự án có được thành công bước đầu, phải kể đến yếu tố con người. "Tôi khá bất ngờ vì mùa này có nhiều founder có nền tảng vững chắc về cả công nghệ lẫn mô hình kinh doanh. Đa số đã có trải nghiệm thương trường. Vì vậy, tính khả thi khá cao", bà Vân nói.

Tuy nhiên, vẫn còn một số dự án chưa thử nghiệm, chưa có kế hoạch tài chính rõ ràng. Sau đại dịch, thị trường biến động phức tạp, các dự án chưa đủ tiềm lực rất dễ "gãy gánh" khi gặp rủi ro. Vì vậy, bản thân startup nên có sự điều chỉnh chiến lược. Doanh nghiệp phải có khả năng tạo ra doanh thu, dòng tiền và lợi nhuận. Tồn tại dựa vào nội lực sẽ phát triển bền vững, tránh được rủi ro khi không nhận được tiền đầu tư.

Bà Vân khuyên, hiện nay, bất kể mô hình kinh doanh nào cũng cần theo dõi kỹ chuyển động tình hình kinh tế vĩ mô, chính trị, xã hội. Doanh nghiệp chuẩn bị sẵn tâm thế đón nhận mọi biến động, nhanh chóng thay đổi, thích ứng với dịch chuyển của thị trường. Đặc biệt, các dự án cần quan tâm hơn đến thị trường thế giới. "Khả năng mở rộng và tăng tốc ra thị trường toàn cầu sẽ là điểm đặc biệt quan tâm của nhà đầu tư", bà nhấn mạnh

Hành trình Startup Việt 2022 đang đi đến chặng cuối. Hơn 300 hồ sơ từ vòng sơ loại, BTC sẽ tìm ra năm cái tên nổi bật, vinh danh tại sân khấu gala. Quán quân là dự án có phần thể hiện tốt nhất tại buổi pitching và trong suốt cuộc thi.

Starup Việt 2022 là sự kiện do báo VnExpress tổ chức, tìm kiếm những dự án khởi nghiệp tiềm năng. Qua năm mùa, chương trình đã tìm ra nhiều dự án có ý tưởng hay, hữu ích cho cộng đồng. "Tôi đánh giá cao sự đóng góp của Startup Việt vào hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam. Chương trình được thực hiện chuyên nghiệp, công bằng, tạo ra nhiều giá trị tích cực", Chủ tịch Hiệp hội Đầu tư thiên thần Đông Nam Á chia sẻ.

Thanh Lan